Οδηγίες για τα σχολεία

ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗΣ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

Εισαγωγή

Τον Οκτώβριο του 2017, η καμπάνια “Me Too” έγινε ένα παγκόσμιο διαδικτυακό φαινόμενο. Εμπνευστής της ήταν η Αμερικανίδα ηθοποιός Alyssa Milano που προσκάλεσε τους ακόλουθούς της να μοιραστούν τις εμπειρίες τους σχετικά με τη σεξουαλική παρενόχληση στο Twitter.

Σύμφωνα με έρευνες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το 55% των γυναικών έχει υποστεί σεξουαλική παρενόχληση και πάνω από 20% των νέων γυναικών ηλικίας 18 έως 29 ετών έχει υποστεί διαδικτυακό εκφοβισμό ή παρενόχληση, τουλάχιστον μία φορά. Τα ποσοστά είναι στην πραγματικότητα μεγαλύτερα καθώς η πλειοψηφία των γυναικών/κοριτσιών δεν προχωρούν σε καταγγελία.

Η σεξουαλική παρενόχληση μπορεί να συμβεί εντός του σχολείου αλλά και κατά τις εξωσχολικές δραστηριότητες και αφορά τόσο τα κορίτσια όσο και τα αγόρια.

Τα σχολεία της Ευρώπης χρειάζονται τις πιο πρόσφατες πληροφορίες για το φαινόμενο της σεξουαλικής παρενόχλησης καθώς και οδηγίες για την αντιμετώπισή του. Σύμφωνα με τους ειδικούς η συζήτηση και η σεξουαλική αγωγή από νωρίς, βοηθούν στην πρόληψη του φαινομένου.

Στο παρόν εγχειρίδιο δίνονται οδηγίες για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της σεξουαλικής παρενόχλησης στα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Το εγχειρίδιο δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+ «SHEHAP», με στόχο τον εντοπισμό και την πρόληψη της σεξουαλικής παρενόχλησης στα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Πληροφορίες σχετικά με τη νομοθεσία στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα, ο ν.5029 (ΦΕΚ 55/Α/10-3-2023) «Ζούμε Αρμονικά Μαζί – Σπάμε τη Σιωπή»: Ρυθμίσεις για την πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας και του εκφοβισμού στα σχολεία και άλλες διατάξεις, αφορά και στα ζητήματα σεξουαλικής παρενόχλησης. Ο συγκεκριμένος νόμος καθορίζει τα θέματα για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Τί είναι σεξουαλική παρενόχληση;

Σεξουαλική Παρενόχληση έχουμε όταν συμβαίνει ανεπιθύμητη συμπεριφορά σεξουαλικής φύσης, με λεκτική, μη λεκτική ή σωματική μορφή, με σκοπό ή αποτέλεσμα την προσβολή της ψυχικής ή σωματικής ακεραιότητας του ατόμου, με τη δημιουργία ενός εκφοβιστικού, εχθρικού, ταπεινωτικού ή προσβλητικού περιβάλλοντος. Η σεξουαλική παρενόχληση είναι συχνά δύσκολο να εντοπιστεί καθώς εξαρτάται όχι μόνο από τη φύση της πράξης αλλά και από τη συγκεκριμένη κατάσταση. Ωστόσο, η σεξουαλική παρενόχληση χρειάζεται πάντα να αντιμετωπίζεται όταν παρατηρείται και μάλιστα μεταξύ παιδιών και νέων. Οι μορφές σεξουαλικής παρενόχλησης περιλαμβάνουν:

• Ανεπιθύμητα σκόπιμα αγγίγματα (π.χ. σκυψίματα πάνω από κάποιον ή τσιμπήματα)
• Πίεση για σεξουαλική επαφή
• Απόπειρα βιασμού ή βιασμό ή σεξουαλική επίθεση
• Ανεπιθύμητα σεξουαλικά μηνύματα (στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σε γραπτά μηνύματα, στην ηλεκτρονική αλληλογραφία ή στο τηλέφωνο)
• Το να δέχεσαι πίεση για να βγεις ραντεβού
• Ανεπιθύμητα πειράγματα, αστεία, σχόλια ή ερωτήσεις σεξουαλικού περιεχομένου
• Σεξουαλικά υπονοούμενα με χειρονομίες ή κινήσεις του σώματος
• Σεξιστικά σφυρίγματα
• Ερωτήσεις σχετικά με τις σεξουαλικές φαντασιώσεις, προτιμήσεις, παρελθόν
• Προσωπικές ερωτήσεις που αφορούν την κοινωνική ή σεξουαλική ζωή
• Σεξουαλικά σχόλια για το ντύσιμο, το σώμα ή την εμφάνιση
• Ήχοι φιλιού ή γλύψιμο των χειλιών
• Προσωπικά δώρα
• Να σε περιτριγυρίζει συνεχώς και φορτικά κάποιος/α
• Να στέκεται κοντά σου ή να πιέζει το σώμα του/της κάποιος/α πάνω σου
• Να σε κοιτά επίμονα κάποιος/α

Πρόληψη της σεξουαλικής παρενόχλησης στα σχολεία

Τα σχολεία έχουν ενεργό ρόλο στην πρόληψη της σεξουαλικής παρενόχλησης. Χρειάζεται να εμπλακεί όλη η σχολική κοινότητα και οι ενήλικες (εκπαιδευτικοί και άλλο προσωπικό) να αποτελούν παράδειγμα για τους/τις μαθητές/μαθήτριες. Ακολουθούν κάποιες ενέργειες που μπορεί να γίνουν για την πρόληψη της σεξουαλικής παρενόχλησης:

• Δημιουργία κλίματος που υποστηρίζει τον ελεύθερο διάλογο ώστε οι μαθητές/μαθήτριες να μπορούν να μιλούν ελεύθερα για το θέμα της σεξουαλικής παρενόχλησης. Παραδείγματα περιπτώσεων που μπορεί να ξεκινήσει συζήτηση για το θέμα:
• Στη συζήτηση για τον εσωτερικό κανονισμό του σχολείο
• Ως μέρος κάποιου μαθήματος του ωρολογίου προγράμματος ή όποτε μας γνωστοποιηθεί κάποιο περιστατικό σεξουαλικής παρενόχλησης
• Ως μέρος μαθημάτων σεξουαλικής αγωγής
• Σε εκδηλώσεις ενημέρωσης για γονείς και παιδιά
• Θέματα που χρειάζεται να συζητηθούν μεταξύ μαθητών/μαθητριών, σχολικού προσωπικού και γονιών σχετικά με τη σεξουαλική παρενόχληση:
• Τι είναι; (δίνοντας συγκεκριμένα παραδείγματα)
• Οι συνέπειες της σεξουαλικής παρενόχλησης για το θύμα και το θύτη.
• Πώς χρειάζεται να αντιμετωπιστεί
• Η απαγόρευση της σεξουαλικής παρενόχλησης χρειάζεται να αναφέρεται ρητά στον εσωτερικό κανονισμό του σχολείου. Επιπλέον κάθε τμήμα χρειάζεται να ορίσει δικούς του κανόνες.
• Στο σχολείο, να οριστεί υπεύθυνος για τα θέματα που αφορούν τη σεξουαλική παρενόχληση. Οι μαθητές/μαθήτριες χρειάζεται να γνωρίζουν σε ποιους ενήλικες μπορούν να απευθυνθούν για θέματα εκφοβισμού και σεξουαλικής παρενόχλησης. Εξίσου σημαντικό είναι να κατανοήσουν ότι οι ενήλικες είναι υπεύθυνοι να παρεμβαίνουν σε περιστατικά παρενόχλησης.
• Οι ενήλικες χρειάζεται να προσέχουν τον τρόπο που μιλούν και τη συμπεριφορά τους. Παρακάτω υπάρχουν κάποιες συμβουλές που μπορούν να ληφθούν υπόψη κατά την αλληλεπίδρασης με τους νέους:
• Αποφυγή στερεοτυπικών περιγραφών που αφορούν στο φύλο, όπως ανδρικά και γυναικεία χρώματα ή συμπεριφορές (κλαις σαν κορίτσι, συμπεριφέρσου σαν άντρας)
• Αποφυγή χρήσης έμφυλων λέξεων στο λόγο μας. Π.χ. λέμε «Ρώτα τους γονείς σου» αντί «Ρώτα τη μαμά ή τον μπαμπά» ή λέμε «Ρώτα τα παιδιά στην τάξη σου» αντί «Ρώτα τους συμμαθητές ή τις συμμαθήτριές σου», λέμε «Ρώτα ένα φιλικό σου πρόσωπο» αντί «Ρώτα τους φίλους ή τις φίλες σου».
• Ζητάμε την άδεια αν χρειάζεται να αγγίξουμε κάποιον/κάποια
• Άμεση αντιμετώπιση της προσβλητικής γλώσσας που χρησιμοποιείται από μαθητές/μαθήτριες σχετικά με το φύλο και τη σεξουαλικότητα, καθώς η μη παρέμβαση ή αποσιώπηση αποτελούν αποδοχή της συμπεριφοράς
• Δεν κάνουμε ερωτήσεις ή αστεία σχετικά με τις σχέσεις των μαθητών
• Δεν σχολιάζουμε και δεν κάνουμε αστεία με σεξουαλικό υπονοούμενο
• Να υπάρχει επίβλεψη των μαθητών/μαθητριών από ενήλικες. Σε ποιες περιπτώσεις οι μαθητές αναφέρουν περιστατικά παρενόχλησης στο σχολικό περιβάλλον; Πως θα μπορούσε η παρουσία ενήλικα να επηρεάσει αυτές τις καταστάσεις.
• Η σεξουαλική παρενόχληση χρειάζεται να αντιμετωπίζεται αμέσως μόλις εντοπίζεται! Αν δεν υπάρξει άμεση παρέμβαση τότε δίνεται το μήνυμα ότι είναι αποδεκτή.

Πρόληψη της σεξουαλικής παρενόχλησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Η σεξουαλική παρενόχληση των νέων, ηλικίας 12 έως 17, στον ψηφιακό κόσμο είναι συχνό φαινόμενο. Σύμφωνα με έρευνα του «Save the Children» πολλοί νέοι στέλνουν φωτογραφίες σεξουαλικού περιεχομένου σε συνομηλίκους τους, για παράδειγμα:

• Περίπου το ένα τρίτο των αγοριών και το ένα πέμπτο των κοριτσιών θεωρούν αποδεκτό το να ζητούν γυμνές φωτογραφίες ή βίντεο από τους συντρόφους τους.
• Σχεδόν τα μισά κορίτσια στο γυμνάσιο και το 60% των αγοριών του Λυκείου συμφωνούν να στέλνουν φωτογραφίες σεξουαλικού περιεχομένου.
• 12% των κοριτσιών και 8% των αγοριών στα γυμνάσια έχουν στείλει μήνυμα, φωτογραφία ή βίντεο σεξουαλικού περιεχομένου σε άτομα με τα οποία δεν έχουν επικοινωνία εκτός του διαδικτύου.

Επιστήμονες σε διάφορους τομείς επισημαίνουν την ανάγκη ευαισθητοποίησης ως προς το ποια συμπεριφορά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να θεωρείται επιθυμητή και αποδεκτή. Είναι σημαντικό για τους νέους να ξέρουν τι χρειάζεται να κάνουν σε περίπτωση σεξουαλικής παρενόχλησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι νέοι επιθυμούν να μάθουν σχετικά με τους κινδύνους που κρύβουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για τη σεξουαλική παρενόχληση και πως να αντιμετωπίσουν τέτοιες καταστάσεις. Επίσης, περιμένουν υποστήριξη και βοήθεια από τους αρμόδιους ώστε να υπάρξουν οι κατάλληλες παρεμβάσεις.

Πρόληψη της σεξουαλικής παρενόχλησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

• Διατηρούμε ιδιωτικό προφίλ και μπλοκάρουμε τις ύποπτες επαφές
• Δεν αποδεχόμαστε κάθε αίτημα φιλίας/ακόλουθο
• Αποθηκεύουμε αποδεικτικά στοιχεία (κείμενο, φωτογραφίες, βίντεο) σε περίπτωση σεξουαλικής παρενόχλησης
• Αν μας παρενοχλούν το αναφέρουμε στις αρχές ή/και στο διαχειριστή του μέσου κοινωνικής δικτύωσης
• Δείχνουμε και σε άλλους χρήστες του διαδικτύου πώς μπορούν να αναγνωρίσουν τη σεξουαλική παρενόχληση

Πως να αναγνωρίσετε τη σεξουαλική παρενόχληση

Η αναγνώριση της σεξουαλικής παρενόχλησης μπορεί να είναι δύσκολη τόσο για το θύμα όσο και για τον/την εκπαιδευτικό. Αν σε κάποια περίσταση που περιλαμβάνει είτε συζήτηση είτε σεξουαλική δραστηριότητα νιώσει κάποιος άγχος, φόβο, αμηχανία τότε είναι πιθανό να πρόκειται για σεξουαλική παρενόχληση. Σε τέτοιες περιστάσεις το θύμα νιώθει ενοχή. Όμως ο/η θύτης είναι πάντα ένοχος/η και όχι το θύμα.

Ο/η εκπαιδευτικός ή άλλος ενήλικας, μπορεί να αναγνωρίσει τη σεξουαλική παρενόχληση στο σχολείο κατά τη διάρκεια διάφορων δραστηριοτήτων. Ωστόσο, μερικές φορές είναι δύσκολο να εντοπιστεί, επειδή ορισμένες ενέργειες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την κατάσταση ή το πλαίσιο μέσα στο οποίο συμβαίνουν. Σε αυτή την περίπτωση, ο ενήλικας μπορεί να μιλήσει με τους μαθητές/μαθήτριες και να ρωτήσει ποια είναι η εντύπωσή τους ή πώς αισθάνονται για μία διφορούμενη κατάσταση.

Ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να αναγνωρίσει ένα θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης από αλλαγές στη συμπεριφορά του/της. Για παράδειγμα, ο/η μαθητής/μαθήτρια μπορεί να έχει εναλλαγές στη διάθεση ή να αποσύρεται ή να κάνει ανεξήγητες απουσίες. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η κατάσταση χρειάζεται να συζητηθεί με τον/την μαθητή/μαθήτρια, αλλά και να ενημερωθούν οι γονείς.

Ασκήσεις για τον εντοπισμό και την πρόληψη της σεξουαλικής παρενόχλησης

Οι ασκήσεις μπορούν να γίνουν με διαφορετικούς τρόπους για παράδειγμα μέσα από παιχνίδια ρόλων. Υπάρχουν διαθέσιμες ασκήσεις στις ιστοσελίδες του έργου «EDDIS» και του «SHEHAP».

Ένα σχέδιο για την προστασία των μαθητών από τη βία, τον εκφοβισμό και την παρενόχληση

Η πρόληψη της σεξουαλικής παρενόχλησης στα σχολεία είναι σημαντική. Η σεξουαλική παρενόχληση χρειάζεται να είναι αντικείμενο συζήτησης ανάμεσα σε μαθητές/μαθήτριες, εκπαιδευτικούς, το υπόλοιπο προσωπικό του σχολείου και τους γονείς. Όλοι χρειάζεται να είναι ενημερωμένοι για το πώς να προλαμβάνουν, να ενεργούν και να παρεμβαίνουν σε διάφορες καταστάσεις εκφοβισμού και παρενόχλησης. Τα σχολεία χρειάζεται να έχουν έναν σαφή σχεδιασμό για την αντιμετώπιση των διάφορων τύπων εκφοβισμού, παρενόχλησης και βίας. Το σχέδιο αυτό χρειάζεται να ορίζει κοινούς κανόνες και διαδικασίες. Οι νέοι/νέες μαθητές/μαθήτριες χρειάζεται να ενημερώνονται για την πολιτική του σχολείου στην αρχή της σχολικής χρονιάς. Είναι επίσης καλή ιδέα να υπενθυμίσουμε τον κώδικα δεοντολογίας σε όλους/όλες τους/τις μαθητές/μαθήτριες στην αρχή της σχολικής χρονιάς. Το προσωπικό του σχολείου χρειάζεται επίσης να γνωρίζει καλά τον κώδικα δεοντολογίας και κάθε χρόνο να ενημερώνονται σχετικά με αυτόν οι νέοι εκπαιδευτικοί και λοιπό προσωπικό του σχολείου.

Το σχέδιο χρειάζεται να καταρτιστεί σε συνεργασία με όλη τη σχολική κοινότητα (εκπαιδευτικοί, μαθητές/μαθήτριες, διεύθυνση του σχολείου, λοιπό προσωπικό). Το σχέδιο χρειάζεται να λαμβάνει υπόψη τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των μαθητών/μαθητριών αλλά και ανάμεσα σε μαθητές και ενήλικες μέσα στο σχολείο.

Για παράδειγμα, το Φινλανδικό Εθνικό Συμβούλιο Εκπαίδευσης έχει δώσει οδηγίες για τα ακόλουθα ζητήματα που χρειάζεται να περιλαμβάνονται στην κατάρτιση ενός σχεδίου:

• Πώς το σχολείο θα προλαμβάνει και θα αντιμετωπίζει τον εκφοβισμό, τη βία και την παρενόχληση
• Πώς αντιμετωπίζονται τα παραπάνω θέματα σε κοινοτικό, ομαδικό και ατομικό επίπεδο
• Πώς θα παρέχεται ατομική υποστήριξη, η απαραίτητη θεραπεία, άλλα μέτρα και συνεχής παρακολούθηση τόσο για τον θύτη όσο και για το θύμα
• Συνεργασία με γονείς/κηδεμόνες
• Συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές
• Γνωστοποίηση του σχεδίου σε προσωπικό, μαθητές, γονείς/κηδεμόνες και συνεργάτες και εξοικείωση τους με αυτό
• Πώς να επικαιροποιείται, να παρακολουθείται και να αξιολογείται το σχέδιο

Το σχέδιο πρόληψης και αντιμετώπισης της σεξουαλικής παρενόχλησης χρειάζεται να αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου και όχι ένα μεμονωμένο σχέδιο, επειδή καλύπτει ταυτόχρονα καταστάσεις εκφοβισμού, βίας και άλλης ανάρμοστης συμπεριφοράς. Σκοπός των σχεδίων είναι να υποστηρίξουν και να καθοδηγήσουν τις καθημερινές δραστηριότητες των σχολείων, να επιφέρουν τις απαραίτητες αλλαγές και να γίνουν μέρος μιας καθημερινής κουλτούρας ασφάλειας.

Δουλεύοντας από κοινού για την ανάπτυξη μιας πολιτικής σχετικά με την πρόληψη της σεξουαλικής παρενόχλησης, τα μέλη της κοινότητας δεσμεύονται να ενεργήσουν σύμφωνα με αυτήν, γεγονός που βοηθά να διασφαλιστεί ότι κανείς/καμία δεν θα μείνει μόνος/η όταν προκύψει μια ανάλογη κατάσταση. Η προετοιμασία του σχεδίου απαιτεί συνεργασία όλων, καθώς εφαρμόζεται στην πράξη ως μέρος των καθηκόντων όλων των ενηλίκων της σχολικής κοινότητας. Η διασφάλιση της συμμετοχής των μαθητών/μαθητριών είναι σημαντική, καθώς χρειάζεται να δεσμευτούν στην εφαρμογή του σχεδίου και να είναι εξοικειωμένοι με τις διαδικασίες του. Η συνεργασία με τις οικογένειες των μαθητών/μαθητριών θα διευκολύνει την απαραίτητη σύμπραξή τους στην περίπτωση εμφάνισης προβλημάτων.

Μαθητής/μαθήτρια: εάν αντιμετωπίζετε σεξουαλική παρενόχληση…

• Εάν αντιμετωπίσετε σεξουαλική παρενόχληση, πείτε στο άτομο που σας παρενοχλεί πώς νιώθετε και ζητήστε του να σταματήσει: «Σταμάτα, δεν είναι εντάξει αυτό που κάνεις!», «Αυτό που κάνεις/λες με πληγώνει».
• Εάν δεν μπορείτε ή δεν θέλετε να επικοινωνήσετε με το άτομο που σας παρενοχλεί ή εάν η παρενόχληση συνεχίζεται παρά τις διαμαρτυρίες/απαγορεύσεις σας, αναφέρετέ το σε ένα εκπαιδευτικό, επαγγελματία υγείας, τον/την διευθυντή/διευθύντρια, τον/την σχολικό σύμβουλο ή άλλον έμπιστο ενήλικα στο σχολείο που έχει καθήκον να λάβει μέτρα για την παρενόχληση που του έχει αναφερθεί.
• Καταγράψτε τον χρόνο και τον τόπο όπου συνέβη η παρενόχληση, ποιοι ήταν παρόντες τη στιγμή που συνέβη και τι ακριβώς συνέβη, έτσι ώστε να είναι δυνατόν να παρακολουθήσει το σχολείο την εξέλιξη των γεγονότων.
• Κρατήστε τυχόν αποδεικτικά στοιχεία, π.χ. μηνύματα στο διαδίκτυο, στο κινητό ή/και στο email.
• Αναφέρετε σε έναν ενήλικα στο σχολείο οποιαδήποτε σεξουαλική παρενόχληση εις βάρος άλλων που παρατηρήσατε.
• Αξιοποιήστε το δικαίωμά σας να λάβετε ψυχολογική υποστήριξη ή άλλη φροντίδα υγείας από τις σχολικές υπηρεσίες όταν χρειάζεστε υποστήριξη και βοήθεια.
• Η πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας για μαθητές είναι πάντα εθελοντική και εμπιστευτική (σημείωση: σε ορισμένες περιπτώσεις, χρειάζεται να απευθυνθείτε σε υπηρεσίες προστασίας του παιδιού και στην αστυνομία).

Εάν αντιμετωπίσετε σεξουαλική παρενόχληση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μπορείτε να κάνετε τα εξής:

• Στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι καλύτερο να μην απαντάτε σε ενοχλητικά/ προσβλητικά μηνύματα.
• Ανάλογα με την περίπτωση, μπορείτε επίσης να ζητήσετε ξεκάθαρα από αυτούς που γράφουν ενοχλητικά και προσβλητικά σχόλια να σταματήσουν να τα δημοσιεύουν ή να δηλώσετε ξεκάθαρα ότι δεν σας αρέσουν και διαφωνείτε με τα εν λόγω μηνύματα.
• Εάν δεν συμμορφωθούν με αυτό που τους ζητάτε, σταματήστε τη συνομιλία και εμποδίστε τους να βλέπουν το προφίλ σας ή να σας στέλνουν μηνύματα.
• Πείτε σε έναν έμπιστο ενήλικα τι συνέβη.
• Εάν είναι δυνατόν, τραβήξτε στιγμιότυπα οθόνης των μηνυμάτων ή αποθηκεύστε άλλα αποδεικτικά στοιχεία της σεξουαλικής παρενόχλησης.
• Καταγράψτε επίσης ονόματα χρήστη και πληροφορίες σχετικά με το πότε και που συνέβη η παρενόχληση.
• Επικοινωνήστε με τον διαχειριστή του ιστότοπου/μέσου κοινωνικής δικτύωσης και αναφέρετε την παρενόχληση.
• Εάν χρειάζεται, αναφέρετε το περιστατικό στην αστυνομία μαζί με έναν ενήλικα.
• Υπάρχει κάποια υπηρεσία στη χώρα σας όπου μπορείτε να αναφέρετε την παρενόχληση;
• Δεν χρειάζεται να προσπαθήσετε να λύσετε το πρόβλημα μόνοι σας, πάντα βοηθά το να το πείτε σε έναν ενήλικα!

Εάν αντιμετωπίζετε σεξουαλική παρενόχληση ως εκπαιδευτικός ή άλλος ενήλικας στο σχολείο:

• Εάν δείτε/ακούσετε να συμβαίνει μπροστά σας παρενόχληση εις βάρος οποιουδήποτε/οποιαδήποτε, σταματήστε την αμέσως και καταδικάστε την.
• Επαινέστε και ενθαρρύνετε τον/την μαθητή/μαθήτρια που σας αναφέρει ένα συμβάν παρενόχλησης.
• Πείτε στον/στην μαθητή/μαθήτρια ότι ποτέ δεν είναι δικό του/της σφάλμα αν τον/την παρενοχλούν.
• Προσπαθήστε να κάνετε μια συζήτηση σε ήρεμο περιβάλλον. Εάν ο/η μαθητής/μαθήτρια το επιθυμεί, μπορεί να φέρει έναν/μία φίλο/φίλη ή έναν ενήλικα που εμπιστεύεται για να τον/την υποστηρίξει και να του/της συμπαρασταθεί στη συζήτηση.
• Κατά προτίμηση να γίνει η συζήτηση αμέσως μόλις αναφερθεί η παρενόχληση.
• Ακούστε και τις δύο πλευρές.
• Συμφωνήστε μαζί για το πώς να αντιμετωπίσετε την κατάσταση.
• Εάν πρόκειται για σεξουαλικό αδίκημα, χρειάζεται πάντα να επικοινωνείτε με την αστυνομία. Συζητήστε στο σχολείο εκ των προτέρων ποιος θα είναι υπεύθυνος για να το κάνει.
• Μάθετε πού μπορείτε να απευθυνθείτε για περαιτέρω βοήθεια σε περίπτωση παρενόχλησης. Συμφωνήστε από κοινού σχετικά με αυτά τα θέματα και για το πώς θα τα χειριστείτε στο σχολείο.

ΝΑ ΘΥΜΑΣΤΕ ΟΤΙ…

παίζετε σημαντικό ρόλο στην οικοδόμηση μιας κοινότητας όπου όλοι νιώθουν άνετα…

ΑΣ ΕΠΑΝΑΛΑΒΟΥΜΕ ΤΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ:

Μαθητής/μαθήτρια:

Αν σε παρενοχλούν

• Πες σε όποιον/α το κάνει να σταματήσει
• Ανάφερε το σε έναν ενήλικα
• Εάν είναι απαραίτητο, ζήτησε συμβουλή και υποστήριξη (εκπαιδευτικό, επαγγελματία υγείας, σχολικό σύμβουλο)

Αν είσαι μάρτυρας σε περιστατικό σεξουαλικής παρενόχλησης

• Αναγνώρισε την παρενόχληση
• Να παρέμβεις και να καταδικάσεις τη συμπεριφορά αυτή
• Να βοηθήσεις και να στηρίξεις εάν είναι απαραίτητο το άτομο που παρενοχλείται
• Πες το σε έναν ενήλικα στο σχολείο

Αν εσύ παρενοχλήσεις άλλους

• Σταμάτησε αμέσως! Οι πράξεις σου προκαλούν στενοχώρια και άγχος στους άλλους
• Ζήτησε συγγνώμη από το άτομο που παρενόχλησες
• Πολλές καταστάσεις μπορεί να φαίνονται αστείες σε σένα, αλλά να είναι μια πραγματικά οδυνηρή ή τρομακτική εμπειρία για κάποιον άλλο
• Όταν παρατηρήσεις ότι το άλλο άτομο νιώθει άβολα, σταμάτησε και ζήτησε συγγνώμη
• Εάν πιστεύεις ότι η παρενόχληση αποτελεί πρόβλημα για σένα, επικοινώνησε με κάποιον ενήλικα που εμπιστεύεσαι, για παράδειγμα έναν εκπαιδευτικό, επαγγελματία υγείας ή τον/την ψυχολόγο του σχολείου

Εκπαιδευτικός:

• Αναγνωρίστε τη σεξουαλική παρενόχληση
• Διακόψτε και καταδικάστε την παρενόχληση
• Συζητήστε με τους εμπλεκόμενους και λάβετε τα κατάλληλα μέτρα παρακολουθώντας από κοντά την κατάσταση
• Ενημερώστε τους γονείς/κηδεμόνες και άλλους ενήλικες του σχολείου ανάλογα με την περίπτωση

Άλλο μέλος του προσωπικού του σχολείου:

• Διακόψτε και καταδικάστε την παρενόχληση
• Συζητήστε με τους ενδιαφερόμενους
• Ενημερώστε τους/τις εκπαιδευτικούς και την διεύθυνση του σχολείου

Διεύθυνση του Σχολείου:

• Κρατήστε το θέμα ψηλά στην ατζέντα του σχολείου και παρόν στη σχολική ζωή: Μηδενική ανοχή στη σεξουαλική παρενόχληση!
• Φροντίστε για την σχετική επιμόρφωση του προσωπικού του σχολείου
• Δημιουργήστε μια κουλτούρα ασφάλειας και σεβασμού σε όλο το σχολείο